Wszystko, co Rodzic o koncentracji uwagi wiedzieć powinien
- 23.04.2020 14:15
Koncentracja uwagi to umiejętność skupienia się na jednej czynności czy działaniu. Proces polega na odrzuceniu nadmiaru informacji i bodźców– po to, aby do świadomości docierały jedynie informacje i bodźce istotne.
Zapamiętaj!
Czas koncentracji dzieci:
- Dziecko 2-4 letnie koncentruje się ok. 5-15 min.
- Dziecko 5- 7 letnie koncentruje się ok.15- 25 min.
- Dziecko 8-10 letnie koncentruje się ok.25-35 min.
- Dziecko 11-13 letnie koncentruje się ok.35-45 min.
- Dziecko 14-16 letnie koncentruje się ok.45-55 min.
Koncentracja+ uwaga= skupienie
Koncentracja i uwaga są ze sobą ściśle powiązane. Uwaga to skierowanie świadomości na określone zadanie. Przeciwieństwem uwagi jest roztargnienie. Osoba roztargniona działa chaotycznie, ma rozproszoną uwagę, łatwo przechodzi z jednego zadania do drugiego nie kończąc żadnego, stwarza wrażenie zagubionej.
Przyczyny zaburzeń koncentracji uwagi:
•ogólne obniżenie sprawności intelektualnej,
• zaburzenia w rozwoju (ADHD, ADD, nieharmonijny rozwój, specyficzne trudności w uczeniu się, zaburzenia integracji sensorycznej ),
• choroby ( m.in. nadczynność lub niedoczynność tarczycy, astma, anemia, zaburzenia psychiczne) ,
• zbyt wiele bodźców w otoczeniu dziecka ( np. nadmiar zabawek),
• niewłaściwe zabawki (stymulujące za wiele zmysłów),
• zbyt wiele czasu spędzanego przed telewizorem komputerem, tabletem, z telefonem,
• zmęczenie spowodowane nadmiarem zajęć,
• niedostateczna stymulacja ze strony otoczenia (brak wyzwań intelektualnych, zadań wymagających wytrwałości),
• stresujące wydarzenie (rozwód rodziców) lub przewlekły stres ( konflikty w domu),
• niewłaściwa dieta ( zbyt uboga, nadmiar cukru),
• niedostateczna liczba godzin snu,
• przyjmowanie niektórych leków.
To, co utrudnia koncentrację uwagi, może wynikać z czynników zewnętrznych, takich jak:
• otoczenie (mrugająca żarówka, nudne lekcje, gadżety),
• presja osiągnięć,
• brak czasu dla dziecka,
• brak stawiania granic w wychowaniu,
- używki
Rodzaje zaburzeń koncentracji uwagi
Wyróżnia się dwie grupy zaburzeń koncentracji:
- Typ aktywny. Reprezentują go osoby nadpobudliwe, impulsywne, niekończące zadań, często przerywające pracę, łatwo rozpraszające się pod wpływem dodatkowych bodźców, słuchające nieuważnie, niepamiętające o powierzonych im obowiązkach, działające pospiesznie, popełniające dużo błędów. Podczas lekcji takie dzieci przeszkadzają i zajmują się sprawami niezwiązanymi z zajęciami, co skutkuje słabymi wynikami w nauce.
- Typ pasywny, nazywany syndromem ” niebieskich migdałów”. Reprezentują go osoby spokojne, powolne, zamyślone. Ich uwaga jest skierowana na stan, w którym się znajdują. Polega on na całkowitym rozproszeniu uwagi i ograniczeniu aktywności umysłowej do minimum. Tacy ludzie chętnie i często śnią na jawie, lubią marzyć, daleko odbiegać myślami. Często potrzebują dużo czasu, by zabrać się do czegokolwiek i wykonać powierzoną pracę. Reagują powolnie, przez co w zadaniach wymagających limitów czasowych popełniają dużo błędów lub nie nadążają za tempem pracy grupy.
Jak pomagać dzieciom z zaburzeniami koncentracji uwagi?
- ograniczać wszystko to, co przeszkadza w osiągnięciu maksymalnej wydajności ( np. dodatkowe bodźce słuchowe czy wzrokowe),
• uporządkować otoczenie (segregatory, pojemniki itd.),
- kontrolować działania i uczyć samokontroli,
• zachęcać, by wykonywało jedną czynność, a nie kilka jednocześnie,
- kontrolować kończenie rozpoczętych zadań,
• dzielić zadania na małe części,
- nagradzać, wzmacniać pozytywnie,
• dbać o regularność snu i czuwania, a także zabawy i nauki,
- stosować zasadę „trzy razy R”, czyli regularność (działania w ustalonym rytmie), rutyna (wykonywania określonych czynności w określonych porach), repetycja (duża liczba powtórek, wielokrotne upewnianie się czy dziecko zrozumiało polecenie),
• propagować zdrową dietę i ruch,
- w razie potrzeby korzystać z terapii psychologicznej,
- czasem konieczne jest włączenie farmakoterapii.
Jak wzmacniać z dzieckiem koncentrację uwagi- propozycje różnych ćwiczeń:
1. Wyszukiwanie podobieństw i różnic między ilustracjami lub przedmiotami.
2. Kolorowanie drobnych elementów, tworzących labirynty.
3. Układanie puzzli, tangramów, domina, klocków.
4. Uprawianie twórczości plastycznej.
5. Rozwiązywanie krzyżówek, rebusów, zabawy w rozsypanki wyrazowe, scalanie sylab w słowa itp.
6. Odnajdywanie w tekście błędów (dodatkowe, niepasujące znaki).
7. Kopiowanie znaków z jednej tabeli do drugiej w ten sam sposób lub lustrzany.
8. Odszyfrowywanie haseł, znaków (różne znaki oznaczają rożne litery), kodowanie.
9. Wyszukiwanie określonych słów, liter, znaków.
10. Słuchanie słuchowisk i czytanych książeczek, a potem odpowiadanie na pytania o ich treść lub opowiadanie o nich.
11. Wykonywanie działań matematycznych w pamięci, odliczanie wstecz itp.
12. Dyktanda graficzne.
13. Kolorowanie rozet, mandali.
14. Uczestniczenie w zabawach relaksacyjnych (wyobrażeniowych, oddechowych)
15. Uczestniczenie w różnego rodzaju grach i zabawach ruchowych.
*źródło: Forzpańczyk A., Koncentracja. Skuteczny trening skupienia uwagi, Edgar,
Warszawa 2015
Na podstawie bibliografii opracowała: Arleta Hałas
Zachęcam do pogłębienia wiedzy w tym zakresie. Poniżej proponowana literatura:
- http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/50-artykuly/1038-dzieci-z-zaburzeniami-uwagi.html
- http://www.ppp10.waw.pl/artykuly/uwaga_kilka_refleksji_na_temat_koncentracji.pdf
- Biermann I., „Kot zdejmuje buty”, Jedność, Kielce 2006.
- Blasius J., „Jak rozwijać spostrzegawczość i koncentrację”, Jedność, Kielce 2007.
- Forzpańczyk A., „Koncentracja. Skuteczny trening skupiania uwagi”, Edgard, Warszawa 2015.
- Kołakowski A., Pisula A.: „Sposób na trudne dziecko…”, GWP, Sopot 2016.
- McCready A.,: „Dziecko, czy muszę ci to jeszcze raz powtarzać?”,Laurum, Warszawa 2017.
- Konieczna- Tajchman S.,:”Trening pamięci”, Literat,Toruń.
- Wróć do listy artykułów
Ostatnie artykuły